Son derece ağır bir gündemle gerçekleşen Türk ve Rus dışişleri bakanlarının görüşmesi bilhassa Ukrayna dunyayla benim aramda belgesinde somut sonuçlar doğurmaktan uzak kaldı
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un görüşme sonrasında düzenledikleri basın toplantısında verdikleri bildiriler şu başlıklar altında değerlendirildi
En öncelikli husus duran Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsünün yarattığı besin krizine bir deva bulunması oldu Mayıs ayının ortasından bu yana gündemde olan hususun tahlili için Birleşmiş Milletler’in sessiz lakin ağır bir diplomasi izlediği bu eli roth presents my possessed pet süreçte Türkiye ile temasta olduğu biliniyor
Türk yetkililerinin basına yaptığı açıklamalarda Odesa Limanı’ndan bekleyen gemiler ve silolardaki 22 milyon ton kadar tahıl eserinin Karadeniz’de oluşturulacak inançlı bir koridor ile dünya elite pazarlarına taşımak için bir plan geliştirildiği lakin bunun Ukrayna ve Rusya tarafından da onaylanması gerektiği açıklanmıştı
Ankara’daki görüşmelerde Lavrov’un aslında besin krizi olmadığını mevcut durumun Batı tarafından facia olarak tanımlandığı emily in paris ve Ukrayna tahılının dünya piyasasında yalnızca yüzde 1’lik bir oranı olduğunu kaydetmesi dikkat çekti
Çavuşoğlu’nun bilakis Rus tarafının BM planına soğuk baktığı bu sürecin BM olmadan da yürütülebileceği bildirisi da epic adventures with bertie gregory Lavrov tarafından aktarıldı
Çavuşoğlu Lavrov görüşmesinin sürdüğü dakikalarda Kiev’den yapılan açıklama Ukrayna’nın besin krizinin aşılması için öngörülen insani bir planın uygulanmasında bile Rusya’ya hiç itimat duymadığını göstermesi açısından dikkat çekti erkek severse
Bölgesel yönetimler ismine konuşan sözcü Sergiy Bratchuk toplumsal medyadan yaptığı açıklamada Odesa Limanı’ndaki mayınların temizlenmesi durumunda Rus savaş gemilerinin çabucak kente saldıracakları savını seslendirdi ve bölgenin mayınlardan arındırılmayacağı iletisini verdi ersan kuneri
Ukrayna yetkilileri Türkiye’nin uğraşlarını takdir etmekle birlikte mevcut çalışmaların kendilerinin dahil edilmeden yapıldığını basına yansıyan planlardan haberleri olmadığını kaydediyorlar
Çavuşoğlu ve Lavrov’un açıklamalarında aktarılan mayınların temizlenmesi Karadeniz’de seyir güvenliğinin sağlanması generation drag ve Odesa’ya geri dönen gemilerin denetlenmesi üzere detayların Ukrayna tarafından ne kadar benimsendiği bilinmiyor
Ayrıca Rusya ve Ukrayna’nın BM’nin de iştirakiyle İstanbul’da teknik bir toplantı yapılması davetinin da şimdi karşılık gibi görmediği yapılan açıklamalarda görülüyor
Bu durumda besin krizine ait gayretlerin bundan sonraki etaplarının nasıl gelişeceği şimdi bilinmiyor
ANKARA’DA ‘RUSYA YAPTIRIMLARI KALKSIN’ MESAJI
İki ülke dışişleri bakanlarının basın toplantısında dikkat çeken bir diğer nokta Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun besin krizinin çözülmesi için Rusya’nın kendisine uygulanan yaptırımların kaldırılması talebinin yasal olduğunu kaydetmesi oldu
Bu mevzuyu yalnızca Rusya Federasyonu’nun ihraç ettiği tahılların ve gübrenin yaptırımlara dahil edilmediğini söyleyerek geçiştirmek de yanlışsız değil Son zamanlardaki açıklamalarda bunu görüyoruz diyerek Batı’dan yapılan açıklamaları eleştiren Çavuşoğlu şöyle devam etti
Oysa bu eserleri taşıyacak gemilerin sigorta edilmesi lojistik bahisler limanlara ulaşabilmesi yanaşabilmesi verilecek servisler ve ödemelerle ilgili yani bankacılıkla ilgili süreçler konusunda da gerekli adımların atılması gerektiğini düşünüyoruz
Yani dünyanın hem Ukrayna hem de Rusya Federasyonu’nun ihraç edeceği eserlere muhtaçlığı varsa bunun önünü daima birlikte açmamızda yarar var diye düşünüyoruz Burada değerli olan ortak anlayışa dayanan bir düzeneğin tesis edilmesidir
Türkiye Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsünün başladığı 24 Şubat sonrasında Montrö Mukavelesi’ni işletip boğazlardan Rusya ve Ukrayna savaş gemilerinin geçişini engellemiş ancak bunun dışında Rusya’ya karşı rastgele bir yaptırım uygulamamıştı
SURİYE OPERASYONUNA YEŞİL IŞIK ÇIKMADI
İki dışişleri bakanının gündeminde yer alan kıymetli öbür husus başlığı Suriye idi
Türkiye kuzey Suriye’de yer alan ve PKK’nin Suriye kolu olarak tanımladığı YPG’nin son devirde hücumlarını artırdığını münasebetiyle ulusal güvenlik çıkarları ve BM Kaidesi’nin 51 Unsuru uyarınca Tel Rıfat ve Münbiç’e askeri operasyon düzenleyeceğini açıklamıştı
Tel Rıfat bölgesinde Rusya ve Suriye askeri ögelerinin yer alması ayrıyeten Ankara Moskova ortasında hem Fırat’ın doğusu hem de batısındaki güvenlik durumuna ait mutabakat muhtıralarının olması Lavrov’un mümkün Türk operasyonu için nasıl bir tabir kullanacağını daha da kıymetli hale getirdi
Rus Dışişleri Bakanı Türkiye’nin sonlarının güvenliği açısından lisana getirdiği hassasiyeti anladıklarını kaydederken yüklü olarak Ankara Moskova Tahran ortasında sürdürülen Astana Süreci’ne dikkat çekmeyi tercih etti
Lavrov Astana Süreci’nde bir sonraki toplantının Temmuz ayında Kazakistan’da yapılacağını tarafların bu mevzularda işbirliğini orada ele alacaklarını kaydetti Astana sürecinde yer alan İran da Rusya üzere Türkiye’nin bölgede operasyon yapmasına karşı çıkıyor
Bakan Lavrov Çavuşoğlu’nun 2019’da imzalanan mutabakat muhtırasına nazaran bu bölgelerin terörden temizlenmesi konusunda Rusya’nın verdiği kelamı tutmasını beklemenin Türkiye’nin hakkı olduğuna ait kelamlarına ise İdlib başlığı karşılık verdi
Rus bakan Türkiye ile Rusya’nın 2020 Mart ayında İdlib’in teröristlerden temizlenmesine ait öteki bir mutabakat daha imzaladıklarını anımsatarak bu bölgede de Türkiye’nin gerekli adımları atmadığı bildirisini verdi
‘OLGUN ORTAKLIK’
İki ülke dışişleri bakanını açıklamalarında gözlenen bir diğer öge ise bilhassa Rus tarafının Ankara Moskova ortasındaki ikili bağlara tartı vermesi oldu İki ülke bağlarının geldiği kademeyi olgun ortaklık olarak tanımlayan Lavrov bu sürecin lokomotifinin ise iki ülke başkanları Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin olduğunu kaydetti
Ocak Mart aylarındaki ticaret hacminin geçen seneye oranla 2 kat arttığını ticaretin ulusal paralarla yapılması durumunda potansiyelin daha da artacağını kaydeden Lavrov iki cumhurbaşkanının liderlik ettiği Türkiye Rusya Üst Seviye İşbirliği Kurul toplantısını da bu sene yapmak istediklerini kayda geçirdi
Rus bakan stratejik işbirliği alanı olarak değerlendirdiği güç alanında da çalışmaların devam ettiğini doğal gaz ve nükleer güç projelerinin yürütüldüğünü vurguladı
Türk Rus ikili ilgilerini iki halkın faydasına olacak formda daha da geliştirmek istediklerini kaydeden Lavrov bu çizdiği tabloyla Türkiye ile ilgilerin bilhassa Ukrayna savaşı sonrasında daha da özel hale geldiği iletisini verdi
Lavrov Rusya’nın MIR kredi kartının Türkiye’de daha yaygın kullanılması durumunda Rus turistlerin Türkiye’de tatillerini daha rahat geçireceklerini de söyledi
Rus bakan savaştan ve savaşın yarattığı sonuçlara karşın Türkiye ile bağların olağan halde seyrettiği izlenimini de vermeye dikkat ettiğini gösterdi