Mors alfabesi, kullanım usulü olarak her ne kadar farklı üzere görünse bile bir periyot sıklıkla kullanılan bağlantı biçimlerinden bir tanesiydi. Şu an aktüel olarak kullanılmasa bile, bilhassa telgraf periyotlarında sıklıkla kullanılırdı. Bugün bahsimiz, devrin sıklıkla kullanılan bağlantı biçimi olan mors alfabesi hakkında enteresan bilgiler. Mors alfabesi hakkında bu bilgileri öğrendiğinizde, sizin için kıymetsiz gözüken bu konuşma biçiminin aslında ne kadar değerli bir yere sahip olduğunu anlayacaksınız.
Mors alfabesi bir lisan olarak sayılmasa bile, geçmiş devirlerde epey sıklıkla kullanılıyor demiştik. Hatta, günümüzde bile kimi alanlarda tekrar mors alfabesine yer veriyoruz. Lakin elbette, geçmiş devirde olduğu kadar sıklıkla tercih edildiği söylenemez. Telgraflardan tutun, SOS sinyallerine kadar kimi temeller mors alfabesine dayanıyor. Dilerseniz lafı hiç uzatmadan, mors alfabesi hakkında enteresan bilgiler listemize geçelim.
Mors Alfabesi hakkında farklı bilgiler:
- İcat edilme gayesi sadece telgraflar içindi
- Aktif olmasa bile, günümüzde kullanılmaya devam ediliyor
- Mors alfabesini sırf iki kişi icat etti
- İlk telegrafı asistanına gönderdi
- Hem mucit, hem ressam: Samuel Morse
- Mors alfabesi diyince aklımıza direkt o geliyor: SOS sinyali
- Mors alfabesini öğrenerek siz de rahatlıkla konuşabilirsiniz
- Mors alfabesi bir lisan sayılmaz
- Mors alfabesi kimilerini işsiz bıraktı
İcat edilme maksadı sadece Telgraflar içindi
Mors alfabesinin birinci icat edilmesindeki en büyük neden, telgraflarda kullanılması içindi. Zira eski devirlerde telgraflar, elektrik dalgaları ve sinyalleri aracılığıyla bağlantı kurabiliyordu. Elbette, tekli dalgalar göndereceğiniz için bunun nasıl kullanılacağını bilmeniz gerekiyordu. Buna en kolay formül olarak ise mors alfabesi geliştirildi ve telgraflarda kullanılmaya başlandı.
Harflere ve sayılara, kısa ve uzun kombinasyonlar oluşturarak, karşınızdaki şahsa çarçabuk telgraf çekebiliyordunuz. Zati bu yaptığınız yazma hareketine de mors alfabesi diyoruz. Tahminen de günümüz klavye biçimlerinin atası da, telgraf ile birlikte mors alfabesi olmuştur.
Aktif olmasa bile, günümüzde kullanılmaya devam ediliyor
Mors alfabesinin günümüz dünyasında ufakta olsa bir yeri bulunuyor. Birtakım beşerler, mors alfabesini sadece hobi olarak öğreniyor. Her ne kadar günlük yaşantılarında büyük bir yer kaplamasa bile, hala bu bağlantı biçimini öğrenmek isteyen beşerler bulunuyor. Hatta günümüz acil yardım daveti olan SOS bile, aslında mors alfabesine ilişkin.
Ayrıca, birtakım amatör telsiz operatörleri, sinyal dalgalarının gönderiminde mors alfabesini kullanmaya devam ediyorlar. Özetlemek gerekirse, mors alfabesi artık hayatımızın büyük bir noktasında olmasa bile kullanılmaya devam ediyor diyebiliriz.
Mors alfabesini sadece iki kişi icat etti
Mors alfabesinin derinlerine indiğimizde, onu icat eden iki kişiyi görüyoruz. İcadın kahramanı Samuel FB Morse olmakla birlikte, ona bir arkadaşı ile birlikte asistanı Alfred Lewis Vail de yardım ediyordu. Mors alfabesinin icat edildiği süreçte, Alfred Lewis Vail’in yardımları epeyce fazlaydı. Mors alfabesindeki kıvrımların çözmesi için, Vali’nin Samuel’e yardımı epey fazlaydı. Fakat elbette, fikir birinci başta Samuel’e aitti. Bu alfabenin ismini de yeniden Samuel FB Morse buldu.
İlk telgrafı asistanına gönderdi
Mors Alfabesi Samuel ve Vail tarafından tamamlandıktan sonra birinci sefer test edildi. Bu test, ABD yetkilileri huzurunda ve Washington’da hükümet ismine kayıtlı telgraf üzerinden yapıldı. Samuel, birinci test iletisini asistanına gönderdi. Vail ise o sırada bu telgrafı Baltimore’dan aldı. İletinin içeriğinde ise “Tanrı ne yaptı?” yazıyordu.
Bu tabir, İncil’e ilişkin bir söz olmakla birlikte, bu süreç 1844 yılında yapıldı. Bununla birlikte, telgraf kullanımlarında mors alfabesi yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
Hem mucit, hem ressam: Samuel Morse
Mors alfabesinin mucidi olan Samuel, aslında bir ressamdı. Üstelik epeyce hürmet duyulan ve Marquis de Lafayette’a ilişkin portresi başta olmak üzere, birçok yapıtı ile tanınıyordu. Sanat dünyasında da epey uygun bilinen bir isimdi. Düzgün bir ressam olarak bilinmekle birlikte, aslında yeterli ve yetenekli bir mucitti de. Mors alfabesinin gerisinde, böylesine yetenekli bir mucit olması da pek doğal diyebiliriz.
Mors alfabesi diyince aklımıza direkt o geliyor: SOS sinyali
SOS acil durum davetinin ehemmiyetini pek güzel biliyoruz. Bu davet da yeniden mors alfabesine ilişkin. SOS davetinin kıssasına döndüğümüzde, 1900’lü yıllarda gemilerde kablosuz telgrafların kullanılmasıyla başlandı. Gemi trafiğinin ağır olmasıyla birlikte, telgraf trafiği de epeyce ağır bir hal aldı. Bunun devamında, denizciler ortasında acil durum sinyalinin belirlenmesine dair bir karar alındı. O devirlerde mors alfabesi yaygın olarak kullanılmaya devam ediyordu. Zira o devirlerde kullanması ve anlaması epey kolaydı.
Denizciler ortasında acil durum daveti olarak “SOS” uyarısı ortaya çıkarıldı. SOS, günümüzde de kullanılmaya devam ediliyor. Akıllı saatlerimizde, telefonlarımızda ve hatta lüks model birtakım arabalarda üzerinde kırmızı bir biçimde SOS yazan butonlar görebilirsiniz. Buna bastığınızda, otomatik olarak takviye takımları ile bağlantıya geçebiliyorsunuz.
Mors alfabesini öğrenerek siz de rahatlıkla konuşabilirsiniz
Mors alfabesini öğrenmek her ne kadar sıkıntı görünse bile, pratik yaptığınızda çok kolay bir hal alabiliyor. Sadece yapmanız gereken harfleri, ses darbelerine çevirmek. Sadece harfleri, noktalama işaretlerini ve sözleri nasıl söylem edeceğinizi sırayla öğrenmeniz gerekiyor. Tıpkı dillerimizde olduğu üzere, mors alfabesinin de kendisine nazaran kuralları bulunuyor. Örneğin, nokta kullanımı bile cümlelere nazaran değişkenlik gösterebiliyor. Üstte da söylediğimiz üzere, hobi maksatlı mors alfabesini öğrenen beşerler bulunuyor. Siz de bunlardan bir tanesi olabilirsiniz.
Mors alfabesi bir lisan sayılamaz
Mors alfabesi, her ne kadar kendisine has kurallara sahip olsa bile temelde bir lisan değildir. Ne yazık ki, mors alfabesini bir lisan olarak bilen epey fazla insan bulunuyor. Sırf bir kod bağlantı biçimi diyebiliriz. Alfabemizi, elektrik sinyalleri sayesinde karşıya basitçe aktarabilmek için ortaya çıkarılan bu alfabe, her ne kadar geçmişte ağır olarak kullanılsa bile bir lisan olarak kabul edilmemiştir.
Mors alfabesi kimilerini da işsiz bıraktı
Mors alfabesi icat edilmeden evvel, bağlantı kurmak için kimi araçlar bulunuyordu. Örneğin, bir bireyle bağlantı kurmak için mektup göndermeniz gerekirdi. Bu mektupları gerek trenle, gerek ise at ile gönderebilirdiniz. Lakin elbette, bu usul göndereceğiniz mektuplar ne yazık ki epeyce geç müddette karşı tarafa ulaşıyordu. Hatta, bazen ulaşamadığı da oluyordu. Neyse ki mors alfabesi üretildi ve telgraflar kullanılmaya başlandı.
Günler, tahminen de aylar süren bağlantı mors alfabesi ve telgrafın icadıyla birlikte dakikalara kadar düştü. Bununla birlikte, o devirde mektup transferi sağlayan kimi firmalar da çöküş periyoduna geçmeye başladı. Örneğin, Pony Express telgrafın suratına vakitle yetişemeyerek 1861 yılında faaliyetlerini tamamiyle durdurdu.
Sizler için hazırladığımız mors alfabesi ile ilgili farklı bilgiler listemizin sonuna geldik. Mors alfabesi, periyodun en uygun irtibat biçimi sayılabilirdi. Zira telgraf ve mors alfabesi ile birlikte, beşerler çok daha kolay bir halde irtibat kurmaya başladı. Bu, beşerler ile birlikte devletlerin de sıklıkla işine yaradı. Sizler mors alfabesi hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda bizlerle paylaşmayı unutmayın.
