İstanbul Teknik Üniversitesi İTÜ İşletme Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof Dr Öner Günçavdı faiz artışlarına Escort Elmadağ başvurmadan kurlarda istikrar sağlayabilmenin giderek zorlaştığını söyledi
İktidarın enflasyonu ciddiye almadığına dikkat çeken Günçavdı Enflasyonla çaba etmeyi ise TCMB den Hazine ve Ticaret Bakanlığı üzere alakasız kurumlara devretmektedir Fiyat istikrarı Elmadağ escort amacı TCMB nin internet sitesinde içi boş işlevsiz bir ibare olarak kalmıştır dedi Prof Dr Öner Günçavdı ile iktisattaki son gelişmeleri konuştuk
FİYATLAR ARTACAK
Enflasyon yüzde 70 i aştı şu Elmadağ escort bayan anda yaşanan en en temel problemler neler
Bahsettiğimiz makroekonomik istikrarsızlığın en değerli ayağını enflasyon oluşturmakta ve iktidar bugün için yüzde 70 leri aşmış olan enflasyonla çaba edebilmek için rastgele bir uğraş göstermemektedir Bilhassa tüm dünyanın maruz kaldığı emtia ve besin fiyatlarında yaşanan artışlar Türkiye üzere birçok ülkedeki enflasyonist gidişatın sebebi haline gelmiştir
Ülkemizin ithalata çok bağımlılığı enflasyonist tesire çok daha fazla maruz kalmasına yol açmaktadır Türkiye ve gibisi birçok iktisadın dünyadaki bu fiyat artışlarından uzun bir müddet etkilenmesi kaçınılmazdır ABD faizlerinin artması bilhassa Türkiye üzere yüksek oranlarda büyümeyi hedefleyen ülkelerde kendi iç kaynaklarına yönelmelerine yol açacak ve büyük ihtimalle de büyümede yaşan ezalar daha çok merkez bankası kaynaklarına başvurmasına yol açacaktır Elbette bunun da sonucu enflasyonist olacaktır
ENFLASYON KATILAŞTI
İktidarın enflasyonu düşürmeye ait bir eforu var mı pekala
Mevcut durumda iktidar enflasyon ile alışılagelmiş yollarla ve araçlarla uğraş etmiyor Bilhassa TCMB nin elindeki imkânları ve araçları bu gayeyle kullanamadığını görüyoruz Bu da sıradan vatandaşta olmasa da ülkenin gereksinim duyduğu finansal kaynakları sağlayacak yatırımcılar nezdinde ekonomik siyasetlerin güvenilirliğini zedelemekte enflasyonist eklentilerin ise kötüleşmesine neden olmakta Görülen o ki iktidar bu beklentilerin idaresinde de zorluklarla karşılamakta İktidar enflasyonu ciddiye almamaktadır Uğraş etmeyi ise TCMB den Hazine ve Ticaret Bakanlığı üzere alakasız kurumlara devretmektedir Fiyat istikrarı amacı TCMB nin internet sitesinde bırakın içi boş tıpkı vakitte işlevsiz bir ibare olarak kalmıştır Ülkemizdeki enflasyonun maalesef katılaştığını söylememiz abartı olmayacaktır Milletlerarası mali şartların zorlaştığı bir devirde gerek iktidar gerekse muhalefet açısından enflasyonla gayret güçleşmiş dahası maliyeti artmıştır artmaktadır
DÖVİZ DENETİMDEN ÇIKTI
Cari açık ve dış kaynak konusunda ne tıp riskler görüyorsunuz
AKP iktidarının kritik 2023 seçimlerinden evvel iktisatta büyümeden vazgeçmesini beklemek çok optimistlik olacaktır Bu isteğinden dönmeden enflasyonla çabayı sonlu seviyede tutup sorumluluğu kendi dışındaki ögelerin üzerine atarak durumu yönetim etmeye çalışacaktır Bu süreçte en kritik sorun kurların seyri
Döviz kuru şu an için iktidarın denetim gücünü aşacak bir halde şoklara açık en kritik değişken Bugüne kadar iktidar Hazine nin çıkardığı mali araçlarla kur riskini hazineye devrederek vatandaşın döviz talebinin önüne geçti Lakin yeniden de vatandaşın mevduatlarının dövizden TL ye manalı bir biçimde dönüşünü sağlamadı bu araçlar Müdahalelerin de sonuna gelinmiş durumda Cari ve dış ticaret açığı nedeniyle net döviz geliri elde etmeyi net olarak döviz kaybeder bir duruma geldik
ZOMBİ ŞİRKETLER KAYNAK TÜKETİYOR
Yüksek enflasyona karşın büyüme için iç talep de canlı tutulmaya çalışılıyor ne diyeceksiniz
Yıllık büyümenin yüzde 7 3 düzeylerine ulaştığı birinci çeyrekte bu büyümenin iç talep çekişli bir büyüme olduğu dikkatlerden kaçmıyor Görünen o ki iktidar iç talebi finanse edecek kaynak bulabildiği sürece bu siyasetlerde ısrar edecek Bedeli enflasyon olsa da Lakin kaynak ıstırabı ve enflasyonun çok daha yükselmesi durumunda iç talepten de fedakârlık yapmak gündeme gelebilir Olağan bunun iktisatta daraltıcı ve beraberinde birçok işletmeye olumsuz tesiri olacaktır Bugünkü irrasyonel siyasetlerin sonucunda birçok zombi şirketin ülkenin elde etme maliyeti yüksek kaynaklarını tüketmesine şahit oluyoruz
MERKEZ HİÇBİR ŞEY YAPMIYOR
Döviz kurunda yükseliş sürüyor ne olacak kur problemi
Bugün karşı karşıya kaldığımız makroiktisadi istikrarsızlığın bir ayağı baskı altına alınmış döviz fiyatlarıdır Bugünlerde kurlar artış eğilimine girmiş olsa da kamu kuruluşlarının müdahaleleri ile artış suratı azaltılmaya çalışılmaktadır Kurlardaki istikrarsızlığın ana nedeni TL talebinin istikrarsızlığıdır ve TCMB nin TL istikrarını sağlama tarafında hiçbir şey yapmamasıdır
Kuru düşürmek için adım atılmıyor yani
TCMB denetimi altındaki faizleri kullanarak TL talebini istikrara kavuşturmak yerine bu misyonunu Hazine ye devrederek Kur Muhafazalı Mevduat ve muhtemel Dövize Endeksli Tahvil uygulaması üzere uygulamalarla TL talebinde istikrar sağlama arayışına girmiştir Bunlar son derecede maliyetli ve bir o kadar da sürdürülebilirliği düşük bir uygulama Bu stil uygulamalarda döviz kurunda kalıcı bir istikrarın sağlanması mümkün değil Bu uygulamalar er ya da geç sona erecek ve kurların serbestçe artışına müsaade verilecektir Lakin bu türlü bir gelişme iktisatta önemli oranda yoksullaşma refah seviyesinde ise azalma manasına gelecektir
Kur artışı denetim altına alınamaz mı
Tabi ki kurlardaki artışları hudutlu seviyede tutabilmek bugün yapıldığı üzere direkt müdahaleler değil bilakis ülkeye yurtdışından sermaye çekebilmekle sağlanabilir Bu formda dışarıdan Türkiye ye kaynak girişi olmadan ya Hazine üzerine yüklenecek maliyetler artacak ve fatura gelecek jenerasyonlara kesilecek ya da kurların yüksek oranlarda artmasına müsaade verilecek Doğal tüm bunlar iktidarın faizleri arttırmaya müsaade verilmeyeceği varsayımı altında geçerli olacaktır Bu varsayımı kaldırdığımızda kurlarla birlikte faizlerde de önemli oranlarda artış beklenmelidir Elbette bu gelişmeler beraberinde iktisatta önemli oranda yavaşlama işsizlik ve yoksullukta artış formunda insanlarımıza yansıyacaktır