Spor oyunlarının her kolu bir firmanın monopolünde yıllardır dönüp duruyor. Alışılmış ki hepsine vakit zaman rakipler çıkıyor ancak birçok vakit kalite noksanlığından birden fazla vakit da rakiplerinin popülaritesinden ötürü kaybolup, gidiyorlar. Football Manager da isminden da belirli olduğu üzere futbolun teknik yöneticiliği konusunda uzun vakittir büyük bir monopol. Aslında Championship Manager‘in erken yıllarında Premier Manager üzere kaliteli rakipler vardı. CM ile büyüyen Sports Interactive, 2004 yılında SEGA ile anlaşınca menajerlik oyunlarının monopolü de FM’ye geçmiş oldu. Karşımızda FM’ye rakip olmak isteyen yeni bir menajerlik oyunu var, şimdi yolun çok başındalar ve bir rekabetten kelam etmek Winning Streak Games şirketine çok büyük haksızlık olur.
We Are Football‘ın daha birinci oyunundan getirdiği çok acayip yenilikler de var. Hatta bunlardan pek birçoklarını benim üzere FM hastaları uzun vakittir bekliyordu. Tahminen lisanslar, oyuncu isimleri yok ancak cümbüş ve çeşitlilik manasında beni hakikaten çok şaşırttı We Are Football. Yalnızca bir antrenör olarak değil yeri geldiğinde lider yeri geldiğinde sportif yönetici üzere hareket ederek futbolun tüm kademelerinde varlık gösterebiliyoruz. Üstelik oyunun en büyük artılarından birisi de birinci sefer bayan futbolunda menajerlik yapabilecek olmanız. Natürel orada da lisanslar yok lakin bu tahminen de yeterli bir şey. Yani bildiğimiz Real Madrid‘in, Milan‘ın olmadığı bir yerde bayan futboluna da bir baht verilebilir sonuçta ikisi de rastgele isimlerle oynanıyor.
Oğlumuz Ne İşle Meşgul?
Bir menajerlik oyunu oynarken her vakit önünüzde iki seçenek vardır. Birincisi seçtiğiniz ekip ile yola başlayarak planlı bir meslek yapmak. Başkası ise benim çok sevdiğim oyuna işsiz başlayarak rüzgar bizi nereye yapıtsa oraya gitmek. İşte We Are Football bu ikinci seçeneğe o denli hoş bir bakış açısı getirmiş ki nitekim hayran kaldım. Klasik olarak seçtiğiniz ekiple mesleğinize başlayabiliyorsunuz. Fakat ne kadrolar bildiğiniz gruplar ne de takımlar bildiğimiz takımlar. O yüzden işi bahta bırakmak istedim ve bu karardan çok mutlu kaldım. Oyunun kendi içinde bir menajer algoritaması var. Bu algoritmaya girebilmek için sizi vadeli sorularla tanımaya çalışıyor ve bu soruların birçok daima değişiyor. Yani internetten girip kopya çekmeyin diye müdafaaya da almışlar kendilerini, bir nevi online mülakat diyebiliriz.
Çok farklı ve eğlenceli sorular burada size yönetiliyor. “Parti yapmayı sever misiniz?” yahut “Futbolla uğraşmaya başlamadan evvel öbür işler yaptınız mı?” üzere yorum sorularının yanı sıra finansla ve futbol kurallarıyla ilgili sorular da karşınıza çıkıyor. Biraz test biraz tanıma kıvamındaki bu sorulara karşılık verdikten sonra size bir profil oluşturuluyor. Taraftarlarla aranızın nasıl olacağı, ekonomiyi nasıl döndüreceğiniz ve futbolun dinamiklerini ne kadar yakından takip ettiğinizi oyun anlamaya çalışıyor. Sonrasında karakterinizin yer aldığı ülkeden size uygun 3 tane gruptan teklif getiriyor. Ben Antalyaspor’u ya da oyundaki ismiyle yalnızca Antalya’yı seçtim. Gönül isterdi ki Fenerbahçe yani İstanbul Kadıköy denk gelseydi lakin tahminen ileride onlardan da teklif alırım.
Maç Motoru Ve Oyuncu Özellikleri Hiç Yakışmamış
Oyundaki bence en can sıkıcı olay maç motoru olmuş. Birinci başta biraz eğlenceli gelse de saçmalıklarını görünce insan sıkıntıdan çıkıyor. Yalnızca topu alan oyuncunun isminin yazdığı ve altta aksiyonların belirtildiği sığ bir motora sahibiz. Hayır bu motor düzgün çalışsa tahminen bir nebze kabul edilebilir ancak çok büyük eksiklikleri var. Mesela durumlar sırasında ne taktiklere ne de oyuncu değişikliklerine giriş yapamıyorsunuz ve kimi durumlar sonsuza kadar sürüyor üzere hissettiriyor. Ya da alana koyduğunuz oyuncuların mevkileri ne olursa olsun acayip yerlerde topla buluşunca bütün tadınız kaçıyor. Yahu bayram değil, seyran değil sol stoper neden sağ forvette gol kaçırıyor?!
Futbolcu özellikleri ise biraz tuhaf. Bitiricilik, top sürme, pas üzere temel özelliklerin hiçbirisi oyunda yok. Genel bir ortalama kıymet var ve tüm olay bu sayıların etrafında dönüyor. Teknik, top sürme, şut gücü üzere özellikler oyuncularda farklı bir yetenek (perk) biçiminde bulunuyor. Biraz rol yapma oyunlarındaki yetenek ağacı sistemine benziyor, hatta düşündüm de biraz değil büsbütün o denli. Pası gelişen bir oyuncu diğer yeteneklere hakikat uzanan bir yola gidiyor öteki taraf ise sabit kalıyor. Futbol için pek mantıklı bir sistem olmamış. Bu birebir yetenek ağacı bizim karakterimiz için de var. Her düzey atladığımızda yetenek ağacından bir özellik seçiyoruz. Bunlar ortasında pazarlıkta avantaj sağlayan özellikler de var idman kalitesini yükseltenler de. En azından işin bu kısmında idealinizdeki teknik direktör/inşaat ustası/organizatör vesaire olmaya biraz daha yaklaşıyorsunuz.
Çayı Da Ben Demleyeceğim
Oyuna başlayınca sizi oldukça karışık bir ana ekran bekliyor şimdiden uyarımı yapayım. Fakat vakit içerisinde burada neler yapacağınıza aşina oluyorsunuz ve sahiden keyif almaya başlıyorsunuz. Başta dediğim üzere yalnızca bir teknik yönetici değil ekibin gerekirse çaycısı bile siz olacaksınız. Tüm sponsorluk görüşmeleri sizin önderliğinizde gerçekleşiyor. Forma sponsorundan tutun, idman tesislerine ya da stadın reklam panolarına kadar hepsiyle pazarlık yapıp azamî geliri koparmaya çalışıyorsunuz. Oyun bir simulasyonda olmaması gereken güç mantığını kullanıyor. Bu benim oldukça canımı sıktı. Örneğin her pazarlıkta belirli sayıda fiyat talebinde bulunabiliyorsunuz. Keza karakterinizin düzeyi var ve her düzey atladığında yeni puanlar alıyorsunuz bu puanları ister sıkıntı bir maçta oyuncuları motive etmek için isterseniz de oyuncu gelişimi için kullanabilirsiniz. Oyuncu gelişimi konusuna ayrıyeten değineceğiz orası da bence büyük bir noksanlık.
İşveren olmak nitekim çok sıkıntı bir işmiş. Oyunda idari ve teknik takımın iş yükleri var. Fazla çalışan alıp bütçeyi daraltıp herkesi refaha sokabilirsiniz. Ya da benim üzere tüm parayı transfere harcayıp kulüp çalışanlarını cinnete sevkedip istifa etmelerine yol açabilirsiniz. Şayet bir departmanda iş yükü çok az şahsa bölünmüşse. Haberlerde bir anda “Ben hayatımda bu türlü çalışma kuralı görmedim, 30 yıldır bu işi yapıyorum bu türlü saçmalık olmaz!” biçiminde istifa metinleri görebilirsiniz. İşin makûs yanı bu metinler basına sızdığı için kulüp prestijiniz da biraz zedeleniyor. Yeniden de futbolda saha sonuçlarının affettiremeyeceği hiçbir şey yoktur. Ayrıyeten hayranlarla olan bağlantı de direkt size bakıyor. Kulüp derneklerini ziyarete gidip ortayı sıkılaştırmak, etkinlikler düzenlemek ve bazen kadronun önder futbolcusunu bir aktifliğe göndermek hayranları yanınıza çekmenin en garanti yolu. Natürel maç kazanmayı da ihmal etmeyin.
Liderim Stada Kaçak Kat Çıkıyorlar
Mimarlık yahut İnşaat Mühendisliği diplomanız varsa ya da kent planlamacılığından anlıyorsanız We Are Football size çok fazla şey sunuyor. Alışılmış biraz iktisat da lazım. İnşaat işleri de sizin ellerinizden öpüyor. Kulübün idman tesislerini baştan aşağı yine yaratabilirsiniz. Şuraya bir idman alanı, burası evvelce dutluktu artık fitness salonu olsun derken koca araziyi elden geçirebilirsiniz. Doğal olarak bütçenizi de bu işlere nazaran ayarlamanız lazım. Ayrıyeten stadyum konusunda da kaçak kat çıkma hakkına sahipsiniz. Hayalinizde İspanyol biçimi bir stat varsa göğü delen bir stad yapabilirsiniz. Sonrasında en üstten maçı izleyen taraftarlar aşağı düşerse sorumluluk kabul etmiyorum.
Bir öbür işinize yarayacak iş kolu ise çeşit organizatörlüğü. Şayet hayatınızda hiç bir kafileye tıp organize ettiyseniz rahatsınız. Yok etmediyseniz benim üzere birtakım şeyleri acı yoldan öğrenmeniz gerekecek. Oyunda deplasmanlara nasıl gidileceği bile size kalmış. Yakın deplasmanlara trenle uzaktakilere uçakla giderseniz en azından yakın yerlere akaryakıt parası vermekten kurtuluyorsunuz. Ayrıyeten bu seyahatlerdeki lüks düzeyini de ayarlamanız gerekiyor, iktisat sınıfından bilet alırsanız futbolcular size sonlanabilir. Keza grup kampları da size kalmış. Çeşitli ülkelerde tatil yerlerinde kamp yaparak grup moralini yüksek tutabilirsiniz. Lakin biraz ucuza kaçayım derseniz fareli bir pansiyonda futbolcuları mutsuz bulmak içten bile değil. Fiyat/kalite istikrarını düzgün ayarlamak gerekiyor. Keşke bu yaz kampları için de farklı bir sponsor alıp bu işi beleşe getirme bahtımız olsaydı, zira kim ne yer ne içer diye düşünmekten bir sonraki maçın taktiğine hazırlanmaya pek vaktiniz kalmıyor.
Bir Hafta Vezir, Bir Hafta Rezil
Oyundaki her şey haftalar üzerinden gerçekleşiyor. Hakikaten her şeyden bahsediyorum burada kendinize ayıracağınız vakit da buna dahil. Şayet kendinize yeteri kadar vakit ayırmazsanız bir anda karakteriniz gerilim altına girebiliyor bu gerginlik oyunculara da yansıyor ve istenmeyen sonuçlarla karşı karşıya kalabiliyorsunuz. FM’deki “Devam Et” mantığı üzere çalışan bu haftalık programdan evvel ana ekranda işlerinizi hallediyorsunuz. Mesela bir futbolcu transferi için Antakya (Hatayspor) ile mi görüşeceksiniz, ana ekrandan transfer sürecini başlatıyorsunuz sonra takviminizde müsait bir yere bu görüşmeyi koyuyorsunuz. Bir oyuncunun kontratını yenilemek için mi konuşacaksınız çabucak takviminizde yer açın. Forma sponsoru acil toplantı mı talep ediyor? Bir saniye takvimime bakmalıyım! Bu takvim işi hem işi biraz gerçekçi hale getirmiş hem de vakit idaresi konusunda da eğitim niteliğinde olmuş.
Neyse ki en azından bu vakit idaresi kısmında bir asistanınız var son olarak haftaya giriş yapmadan evvel size kesinlikle yapılması gereken şeyleri söylüyor. Burada spor yapmayı da ihmal etmemeniz gerektiğini söylüyor. Haftada en az bir gün 2 saat yürüyüş yapmak görünüşe nazaran sıkıntısı, tasayı silip götürüyormuş. Bu haftalarda maç günleri öteki işlerle uğraşamayacağınız için bilhassa çift maç haftalarında takvim bir anda hayli sıkışabiliyor. O yüzden tek maç olan haftalarda ve bilhassa ulusal maç ortalarında bol bol toplantı ayarlayın ki başınız rahat olsun. Oyundaki idmanlar da tekrar haftalık takvim üzerinden ayarlanıyor. En başta bir idman tipi seçip ki burada çeşit hakikaten çok fazla haftaya başlamadan evvel düzenleme yapabiliyorsunuz. Örneğin duran top çalışılan bir haftada penaltılar yerine uzaktan şut çalıştırmak daha mantıklı oluyor.
Alandaki Fıskiyeyi Kim Kırdı?!
Oyundaki en şahane ayrıntılardan birisi de düpedüz pislik yapabilme bahtı. İç saha avantajını doya doya kullanabildiğiniz tek futbol oyunu We Are Football! O denli ki maç esnasında bir anda çalışan fıskiyeleri organize edip rakip atağı pat diye kesebilirsiniz. Ya da el altından alana atlayan bir seyirci tempoyu düşürmek için ne kadar da yararlı olur değil mi? Devre ortasında bozulan yeri ayağa pas yapan ekiplere karşı düzeltmeye ne gerek var? Takara tukara oynasınlar işte, bizim ki de can sonuçta! Şu saha çizgisi biraz yamuk mu ne derken sahayı daha dar hale getirmek de pek olağan mümkün. Yani sevgili Oyungezerler oyunda her türlü pisliği yapıp konut sahibi avantajını süper bir biçimde kullanabilirsiniz. Esasen Türkiye Ligi içerisinde oynayınca bu özellikler oyuna ekstra bir gerçekçilik katıyor.
Oyuncu milleti mükafatı çok sever ve cezadan çok korkar. Fakat ikisini de çok sık yaparsanız bir mana tabir etmez. Maçlardan evvel gruba prim verme olayı sonunda bir menajerlik oyununa eklenmiş. Football Manager yıllardır bu özelliği neden getirmiyor hiç bilmiyorum. Türkiye’de bütün futbolcu iktisadı prim üzerinden dönüyor. Ayrıyeten “bu maçı yenin bi gün tatil!” kelamı de motivasyon için birebir. Ya da “Beyler bu maçı alamazsanız haftanın her günü sabah 6 da koşu antrenmanı var, ayağınızı denk alın!” tehdidi de işleri sıkıya almak için kullanabileceğiniz bir prosedür. Artık uygun polis mi olacaksınız, berbat polis mi orası size kalmış.
Kaleciyle Karşı Karşıya Mısın? AT FİNK’E!
Oyundaki en hoş ayrıntılardan birisi tam randımanlı çalışmasa da atak editörü olmuş. Burada envai çeşit farklı kombinasyonu hayata geçirebilirsiniz. Sağ kanattan içeri kat eden oyuncunuz bir anda karşı karşıya kalmışken topu ceza alanı dışına atabilir. Şahan’ın meşhur parodisindeki “At Fink’e” taktiğini tekrar yalnızca We Are Football aracılığıyla gerçeğe dönüştürebiliyoruz. Bu atak editörünün birtakım bugları bulunuyor. Mesela bitiricilik çalıştığınız bir hafta kesinlikle ceza alanında bitirme varyasyonlarını eklemek zorundasınız. Her şeyi kusursuz bir halde ayarladıktan sonra bile yardımcı hoca gelip “Antrenmanları boşa mı yaptık? Çalıştığımız şeylerden de bir şeyler koy.” diyip başınızı karıştırabilir. Ben bazen 15-20li varyasyonlarda bu yanılgıyı aldığım için atak editörü çok fazla denemedim, esasen oyunun maç motoru da biraz eksik olduğu için olay biraz havada kalıyor üzere hissettiriyor. Tekrar de geliştiği taktirde bu atak editörü çok yüksek potansiyel taşıyor.
Ayrıyeten oyundaki taktik manasında en büyük eza çok acayip skorların ortaya çıkması. İşi gerçekçilikten apayrı bir hale getiriyor. Hatta o denli ki oyunda unutulmaz geri dönüş yapmak kadar kolay bir şey yok. Dayanıklılık/taktik anlayış istikrarı çabucak hemen her şeyin önünde geliyor. Kontra atak oynamak istiyorsanız rakibi geride karşılayıp süratli çıkayım derken bir anda az eforlu oynadığınız için rakip tarafından paramparça edilebilirsiniz. 2-0 öne geçtim az rölanti yapayım diyip 3-2 kaybetmek çok kolay. Madalyonun öbür yüzünde ise siz de efsanevi geri dönüşler yapabilirsiniz. Yapmanız gereken tek şey kadrosu “top yekün atak” moduna alıp “ciğerleriniz patlayana kadar koşun, acı yok rocky!” komutunu vermeniz. 80. dakikada 2-0 olan maç bir anda 2-3 bitebilir siz de muzaffer bir kumandan olarak alandan ayrılabilirsiniz. Oyuna xG yani gol beklentisi yerine eklenen “hak edilmiş goller” istatistiği de yalnızca basının yorumlarını etkiliyor, idare ve topçular doğal olarak yalnızca skorlara odaklanıyor.
Oyunla ilgili birkaç püf nokta var. Bir işi aldıktan sonra dönem başı toplantısında idareye neler yapmak istediğinizi bir bir anlatıyorsunuz. Gençleri mi alacaksınız? Defansif mi oynayacaksınız? Buraya uzun vadeli proje için mi yoksa kısa vadede muvaffakiyet için mi geldiniz? Hepsinin kelamını veriyorsunuz. Genç ve yaşlı futbolcular ortasında çok önemli bir ayrım var. Genç oyuncular süratli gelişiyor lakin epey ucuza çok kaliteli veteran futbolcuları alabiliyorsunuz. Kısa vadede bu oyuncuları kadroya koyup çabucak muvaffakiyete gidebilirsiniz. Fakat işin ekonomik kısmında gençleri geliştirip satmak oyundaki en büyük gelir kaynağı pozisyonunda. Arsene Wenger ya da Jose Mourinho yolu izleyebilirsiniz. Lakin ben onların hiç çeşit organize ettiğini sanmıyorum. Bu da bize özel bir ayrıcalık!
Gerçek oyuncular olmadığı için transfer yaparken elinizi korkak alıştırmanıza gerek yok, aslında oyundaki futbol iktisadı kafayı yemiş durumda. Sadece yaşlı diye mükemmel bir oyuncuyu 2 milyon euroya alabilirken asla onun kadar düzgün olamayacak bir gence 40 milyon euro istiyorlar. Alt yapıdan da hem u19 hem de u17 olarak çok düzgün gençler gelebilir, oralara gidip bir idmanlarını izlemeyi ihmal etmeyin. Evet oyunda alt yaş antrenmanı izleme seçeneği de var…
Genel olarak We Are Football, mevcut menajerlik oyunlarının çok dışında yenilikler eklemiş. Biraz eski Premier Menager şekli tesisleşme olayları oyunu değişik bir noktaya taşımış. Alışılmış FM’nin yerine asla konulabilecek bir oyun değil lakin daha eğlencelik açıp iki üç dönem oynayayım biraz genç pişireyim, veteranlarla harmanlayayım diyip bir seyahate çıkabilirsiniz. Steam ve Epic Store’da fiyatı şu an için 225 TL bu oyuna sahiden çok fazla. Büyük bir indirim yediği vakit menajerlik oyunlarına ilginiz varsa bir göz atın derim, esasen oyununu veritabanı yama yapmaya müsait. Çeşitli oyuncular ligleri ve oyuncuları oyuna eklemeye başlamış bile. En azından gerçek oyuncularla oynama bahtına da sahip olabiliriz. Tekrar de bu rastgeleliğin getirdiği tadı bozmak bu oyunun ruhunu biraz öldürür üzere geliyor bana. Tahminen ilerleyen periyotlarda devam oyunlarıyla üstüne koyan bir We Are Football görürüz, içine otobüs sürücülüğü yaması da eklerlerse tadından yenmez. Bekleyin bizi deplasmanlar!