Nükleer bombalar, şüpheiz çağdaş dünyanın en korkunç silahlarından biri. İşleyişleri epey karmaşık olan ve yalnızca başlıklarını gördüğümüzde bile içimizin ürperdiği bu silahların nasıl çalıştığına, bu içerikte adım adım bakacağız.
Oldukça karmaşık bir çalışma prensibine sahip olan bu silahların kentleri yerle bir ettiğini de biliyoruz. Lakin bu seferlik, epeyce gelişmiş bir hava savunma sistemimizin olduğunu ve kelam konusu nükleer başlığımızı havada vurduğunu düşünelim. Bunun sonucunda ne olur?
Öncelikle nükleer bombalar nasıl çalışır?
Nükleer bombalar, içlerindeki uranyum yahut plütonyum atomlarını ya parçalayarak ya da birleştirerek büyük bir güç patlaması oluşturur.
Biraz daha derine gidelim. Bir atom çekirdeğinin içinde bildiğimiz üzere nötron ve proton adında parçacıklar bulunuyor.
Protonlar, olumlu güçle yüklüdür. Nötronlar ise yüksüz, yani nötrdür, yani ne pozitif ne de negatif bir güce sahiptirler. Nükleer güç, bu atomların birbiriyle etkileşime girmesi sonucunda hür kalır. Atomun içindeki bu güç yığınını çıkarmak için nükleer füzyon ve fisyon olaylarına da göz atmak gerekiyor.
Nükleer fisyon, atomların içindeki çekirdeklerin âdeta parçalanması gibidir, bu süreç sonucunda küçük parçacıklar ortaya çıkar. Nükleer füzyonu ise atomların bir ortaya gelip dans etmesi üzere düşünebilirsiniz. İki ya da daha fazla küçük atom birleşerek bu bağlamda yeni bir atom oluşturuyor.
Bu kavramlardan ‘Fisyon’ olanına yakından bakmak lazım.
Nükleer bombaların birçok, ekseriyetle “fisyon” yani bölünme prensibi üzerine heyetidir. Fisyon süreci için, nötronlar üzere “nötr” yani ne olumlu ne de negatif bir güce sahip parçacıklar kullanılır. Bu nötronlar, atomun içine rahatça girerler ve işte o vakit asıl aksiyonu görmeye başlarız.
Bir nötron, bir atom çekirdeğine çarptığında, çekirdeğin içindeki öteki nötronlar o anda hareketlenir ve her istikamete saçılmaya başlarlar. Bu saçılan nötronlar, etraflarında sakin sakin duran atomlarla etkileşime geçerler. Bu sırada patlamaya hazır tüm atomlar nötronlarla bir ortaya gelir ve ortaya inanılmaz bir güç patlaması çıkar.
Peki bu olaylar gerçekleşeceği sırada, bir nükleer füzeyi havada imha etmeye kalkarsak ne olur?
Nükleer füzeleri havada durdurmak varsayım edebileceğimiz üzere pek de kolay değil. Fakat anti-balistik füze sistemlerinden başka pek de alternatif düşünemiyoruz. Bu füzeler, nükleer başlılklar hedefe ulaşmadan evvel onlara ulaşabilecek kapasitede. O yüzden onların kullanıldığını varsayalım.
Eğer bir anti-balistik füze ile bir nükleer füze gökyüzünde karşı karşıya geldiğinde nükleer bir patlamanın yaşanması aslında pek mümkün değil. Zira, bir nükleer bombanın patlaması için daha evvel anlattığımız füzyon yahut fisyon adı verilen etapların sırasıyla ve olması gerektiği üzere gerçekleşmesi gerekiyor. Bahsettiğimiz üzere bir çarpışma gerçekleştiğinde ise bu süreçler sekteye uğradığından, nükleer olanın patlama ihtimali hayli düşüyor.
Fakat bu, tehlike geçti demek değil. Çünkü plütonyum yahut uranyum çekirdeği tabana ulaştığında ciddi radyasyon tehlikesi doğurabilir. Bu da durumun patlama olmamasına karşın ölümcüllüğünü muhafazasına sebep olur.
Şimdi hepsini toplayalım
Bir nükleer füzenin gökyüzünde imha edilmesi sırasında, nükleer bir patlamanın gerçekleşme mümkünlüğü hakikaten düşük diyebiliriz. Zira bunun için gereken karmaşık süreçlerin imha sırasında kusursuz bir halde olması pek mümkün değildir. Nükleer bombaların havada imha edilmesi, yer yüzeyine tesirinin de epeyce karmaşık hâle gelmesine neden olur.