Bilim insanlarının insan beyni ile ilgili çalışmaları tam gaz devam ediyor. Bu bağlamda; beyinde meydana gelen hasarlar yahut hastalıklar nedeniyle birtakım yetilerini kaybeden insanların, kaybettikleri yetileri yeniden kazanmasını sağlayacak bazı aygıtlar aslında geliştirildi. Düşünce gücüyle hareket ve konuşmaya imkan tanıyan birtakım aygıtlar, bu mevzuda yapılan çalışmalarla ilgili en kıymetli örneklerden.
Ancak artık, beyin aktiviteleri ile ilgili çığır açan bir gelişme yaşandı. Bir küme bilim insanı, rastgele bir müziğin dinleyen kişinin beyin dalgalarını tahlil ederek, yeniden üretilebileceğini keşfettiler. Elde edilen sonuç şu an için eksiksiz olmasa da uzmanlar, yapılan çalışmalar ile çok daha düzgün bir noktaya ulaşılabileceğini düşünüyorlar. Yeni gelecekte yalnızca beyin dalgalarınızı inceleyerek ne dinlediğiniz tespit edilebilecek ve hatta dinlediğiniz şey sanal ortamda tekrar oluşturulabilecek.
Geçmişte yapılan çalışmalar, yapay zekâ sayesinde sonuca erdirildi
Geçmişte Kaliforniya Üniversitesi bünyesinde çalışan şimdiyse özel bir şirket bünyesinde çalışmalarını sürdüren Ludovic Bellier isimli bilim insanı ve grubu, insan beyninin müziği nasıl algıladığını anlamak için bir araştırma yaptı. Bu araştırma sırasında, 2012 yılında yapılan bir çalışmaya denk gelen grup, birinci olarak hazır datalar üzerinden çalışmaya başladı.
2012 yılındaki araştırmada, ileri derecede epilepsisi olan 29 hastaya Pink Floyd’un “Another Brick in the Wall” isimli müziğinin birinci kısmı dinletilmiş, beyinde oluşan aktiviteler tek tek kayıt altına alınmış ve daha sonra da bu kelimelerin özel aygıtlar ile tekrar üretilmesi sağlanmıştı. Bu çalışma, o yıllarda bir birinci olarak kayıtlara geçmişti. Ludovic Bellier ve takımı, o dataları kullanarak yesyeni bir keşif yapmış oldu.
*Yapılan araştırma için hazırlanan şablon. Solda, Pink Floyd şarkısının yaydığı ses dalgalarını görüyorsunuz. Ortada ise bu dalgaların beyindeki aktivitesi yer alıyor. Sağdaki imaj ise yapay zekâ aracılığıyla oluşturulan ses dalgalarını temsil ediyor. Sol ve sağ tarafta bulunan dalgalardaki benzerliğe dikkat edin.
Araştırma ekibi 2012 yılından kalma dataları tahlil eden, beynin işitmeyle ilgili korteks kısmındaki aktiviteyi çözebilen ve bunu da yine müzik haline getirebilen özel bir yapay zekâ modeli kullandılar. İşte bu yapay zekâ, bilim insanlarının beyin dalgalarıyla kaydedilen bir müziği tekrar oluşturmalarını sağladı. Ortaya çıkan ses çok net değil. Ayrıyeten kulağa robotik geliyordu. Fakat kelam konusu yapay zekâ modelinin süreç içerisinde eğitilebileceğini unutmamak gerek. Yani ilerleyen devirlerde çok daha güzel sonuçlar elde edilecek.
İşte Pink Floyd’un müziğinin tekrar oluşturulmuş hali:
Peki bu çalışma neden “çığır açıcı”?
Yapılan araştırma, sizi tek başına gereğince heyecanlandırmamış olabilir. Fakat araştırma grubu, elde ettikleri sonuçlardan ziyadesiyle mutlular. Zira bu çalışma ile beyin-bilgisayar arayüzü teknolojilerinin gelişebileceğine inanılıyor. Şimdi çok erken kademede olduklarını söyleyen Bellier, hususla ilgili şöyle konuştu: Bu usul, beyin-bilgisayar arayüzleri ile beynin en derin bölgelerindeki aktivitelerin bile tahlil edilebileceğini ortaya koydu.
Google’ın fikirleri müziğe çeviren bir yapay zekâ modeli bulunuyor: